Skoler i Bærum: Steinerskolen på tunet på Grav

Når du kommer til Steinerskolen er det nesten som å komme til gamle dager og 1814. Skolen ligger midt på tunet på gamle Grav gård med hovedbygningen og drengestuen fra 1805, og stabburet som er hauggammalt, helt fra 1661.

Navnet Grav - eller Graff som folk sa før - kan komme av at gården liksom lå i en grop eller grav. Men det kan også komme av Grav-vin som betyr beitemarka ved dyregravene. Det får vi aldri vite, for navnet og gården er kanskje helt fra jernalderen. I 1826 hadde Grav 4 hester, 17 kuer og 20 sauer og seter på Gravsvollen i Bærumsmarka. Eikeli var husmannsplass under Grav. Det var også Malerstuen hvor Hans Eriksen bodde. Han var en av bygdas to malere og malte kanskje husene på Grav gule sånn som skikken var for finere bordkledde hus tidlig på 1800-tallet.

Grav gård brente kalk i kalkovn i Liomåsen vest for gården. I Hagabråten er det flere kalkbrudd hvor folk hugget kalkstein. Det gamle ordet for kalk var lim. Og det er akkurat det kalken brukes til, å lime sammen stein. Liomåsen het egentlig Lim-ovn-åsen, kalkovnåsen. Grav var også dragonkvarter. Det betydde at gården måtte stille med en menig soldat, en dragon med hest og utrustning, til kavaleritjeneste i det ”Askerske kompani av Nordenfjeldske gevorbne infanteriregiment”.

 

Fine 1814-turer å gå kan være til geitehaugen Capralhaugen, Liomåsen hvor kalkovnen lå og kalkbruddene i Hagabråten, Ankerveien mellom Bogstad og Bærums Verk og fereksla,seterveien, til Gravsvollen.

I katolsk tid, før reformasjonen i 1536, hørte Gravgården til kolsteret på Hovedøya. På den tiden brukte kirken latin. Det var nok da Capralhaugen på Grav fikk navnet sitt, for capra er geit på latin. I 1814 gikk kanskje bølingen fra Grav på beite på geitehaugen på akkurat denne tiden, før de dro til seters for å gjøre seg fete på Gravsvollen i begynnelsen av juni. Sammen med seg hadde de kanskje en liten gjeterunge som hadde spikket seljefløyte av gåsungtre eller en rogn, og som hadde sagt fram fløytevers og regler og banket på kvisten for at barken skulle slippe.

Fløyteregle fra Grav

Kjære fløyte
vil du gå
skal du få 
en tobakk-skrå
og en flaske akkevitt
så blir du barken kvitt

Fløyteregle fra Asker
Tikk tak tikk takk
vil du gå skal du få 
kjøtt og kål i kongens gård 
og to skilling etterpå

Killa bukk killa blakk, folkevise

Killa bukk, 

killa blakk,

killa liten nevetapp.

Rosa, Dokka, 

Nykla, Sokka.

Storspena, Spjautill, 

Fagerleik,

Spellemannen 

borti fjellom.                                            

Geita som ikkje ville gå heim, fra Vest-Agder

Geita vil ikkje heim att or skogen om kveldane. 
«Ja, no skal eg til vidja då. Vidja slå på geit. Geita vil ikkje heim att gå om kveldane.»
«Nei, geita har ikkje gjort noko vondt,» sa vidja.
«Ja, så skal eg til øksa. Øks hogg vidja, vidja vil ikkje slå på geit, geita etc.»
«Nei, vidja har ikkje gjort noko vondt,» sa øksa.
«Ja, så skal eg til smeden. Smed smi øks, øks vil ikkje hogga, vidja etc.» «Nei, øksa har ikkje gjort noko vondt,» sa smeden.
«Ja, så skal eg til reipet. Reip heng smed, smed vil ikkje smi øks etc.»
«Nei, smeden har ikkje gjort noko vondt,» sa reipet.
«Ja, så skal eg til musa då. Mus skjer reip, reip vil ikkje hengje smed etc.»
«Nei, reipet har ikkje gjort noko vondt,» sa musa.
«Ja, så skal eg til katten: Katt drep mus, mus vil ikkje skjera reip etc.»
«Nei, musa har ikkje gjort noko vondt,» sa katten.
«Ja, så skal eg til reven. Rev drep katt, katt vil ikkje drepa mus etc.»
«Nei, katten har ikkje gjort meg noko vondt,» sa reven.
«Ja, så skal eg til skrubben. Skrubb drep rev, rev vil ikkje drepa katt etc.»
«Nei, reven har ikkje gjort noko vondt,» sa skrubben.
«Ja, så skal eg til bjørnen. Bjørn drep skrubb, skrubb vil ikkje drepa rev etc.»
«Nei, skrubben har ikkje gjort meg noko vondt,» sa bjørnen.
«Ja, så skal eg til løva. Løve drep bjørn, bjørn vil ikkje drepa skrubb etc.»
Så løva på bjørnen, og bjørnen på skrubben, skrubben på reven, reven på katten, katten på musa, musa på reipet, reipet på smeden, smeden på øksa, øksa på vidja, vidja på geita.
Geita sprang opp i klevevegg
og braut av seg legg.

Bilder: Husmannsstua og hovedhuset på Grav har jeg tatt. Skarpskyttere og dragon: Andreas Block, illustrasjon fra H. Angells bok Syvårskrigen for 17. mai, Oslo 1914. Og geita på geitehaugen har jeg tegna sjøl.